Ahşap yelkenli yapımında uzmanlığını çelik motoryat üretimine taşıyan Mengi Yay, Türkiye’de en fazla tekne imal eden tersaneler arasında ilk sıralalarda yer alıyor. Günümüze kadar denize indirdiği 80’in üzerinde teknesi olan tersane, 96 gövde numaralı teknesini inşa ediyor. 2008 yılında 76. teknesini inşa eden Mengi Yay, 2008-2015 yılları arasında 17 adet yeni tekne üretimi gerçekleştirdi. Kriz sonrasındaki dönemde tekne üretiminde karlılığının çok azaldığını, fakat işletme maliyetlerini karşılamak için tekne üretimine ara vermeden devam etmek zorunda olduklarını belirten Mengi Yay Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Mengi, hedeflerinin gelecek sezonlarda sayıca az fakat daha uzun boylarda tekneler üretmek olduğunu söylüyor.
Üretim aşamasındaki teknelerini yakından inceleme fırsatı bulduğumuz tersanenin Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Mengi’den, önümüzdeki yıl 40. yılını kutlayacak Mengi Yay’ın, dünü, bugünü ve geleceği ile ilgili bir değerlendirme yapmasını istedik. İşte aldığımız cevaplar:
“Kriz öncesinde, 2002-2008 yılları arasında yat üretimi Türkiye’de oldukça ilerledi. Bu süreçte biz de ciddi boyutlarda ve sayılarda tekneler üreterek bu pastadan payımızı aldık”
“Rahmetli babam Ramazan Mengi’nin 1964 yılında Ayvansaray’da sektöre çırak olarak giriş yapmasıyla firmamızın temelleri atıldı. Ardından 1976 yılında kendi şirketini kuran Ramazam Mengi, Mengi Yay’ın 40 yıllık serüvenini başlatmış oldu. Ayvansaray, 1984 yılında Tuzla’ya taşındı. 1993 yılında ise şu anda hala ortağımız olan Muzaffer Yay ile birlikte Mengi Yay şirketinin kurulmasıyla tamamen kurumsallaşma aşamasına geçildi.”
“1996 yılında babamızı trafik kazasında kaybettikten sonra ben, kardeşim Mustafa Mengi ve Muzaffer Yay ile birlikte Mengi Yay’ın hissedarları olarak faaliyetlerimize devam ettik. Kriz öncesinde, 2002-2008 yılları arasında yat üretimi Türkiye’de oldukça ilerledi. Bu süreçte biz de ciddi boyutlarda ve sayılarda tekneler üreterek bu pastadan payımızı aldık.”
“1984 yılından itibaren ürettiğimiz teknelerin kayıtlarını düzenli olarak tutmaya başladık. 2008 yılında 76. teknemizin üretim aşamasındaydık. Sektörde başlayan krizi, 2008 yılı içerisinde ağır biçimde yaşamadık. Çünkü üretimimizde 7-8 adet teknemiz vardı. Bu teknelerin yüzde 80’inin üretim süreci tamamlanmamış halde devam ediyordu. Projeler müşterilerimiz için vazgeçilmez noktadaydı. Tekneler hem finansman açısından, hem de teknenin ilerleyişi ve denize inmesi gibi önemli konularda vazgeçilemez konumda bulunuyordu. Bu teknelerin bazıları denizdeydi. Dolayısıyla 2008-2010 yılları arasında hiçbir sıkıntı yaşamadık.”
“2008-2015 yılları arasında 17 tekne yapmamızın sebebi; ikili ilişkilerimiz, verdiğimiz teminatlar ve işimizi iyi yapmamızdır. Bu projelerin karlılık oranlarına bakıldığında, bazılarında hiç yoktu, bazılarında ise oldukça düşüktü”
“Kriz döneminde yurtdışı piyasalarının finansman anlamında çökmesi ve dünya ikinci el yat piyasasının başını çeken Yunanistan, İtalya, İspanya ve Portekiz gibi ülkelerin ekonomik sıkıntılarından dolayı yurtdışından ülkemize gelen ikinci el teknelerin fiyatları çok düşüktü.”
“Bu durum 2010 yılından sonra Türkiye’de ki bizim gibi çalışan bütün yatçıları vurdu.Firma olarak 2010-2012 yılları arasındaki dönemi çok düşük fiyatlarla, bazen de kafa kafaya yaptığımız işlerle geçiştirdik. 2012 yılında ise iş yerimizde bir iş kazası oldu ve bu olayın verdiği etkiyle sıkıntı yaşadık. 2008 krizinde 76.teknemizi, bugün ise 93. teknemizi üretiyoruz. Yani 2008-2015 yılları arasında 17 tane tekne üretmişiz. Bu projelerin zor şartlarda alınan, ciddi teminatlar verilerek sonuçlandırılan işler olduğunu söyleyebiliriz. Karlılık oranlarına bakıldığında, bazılarında hiç yoktu, bazılarında ise oldukça düşüktü. Fakat bazen hiç kar olmadığı için boş durmak, iş yapmamak tersaneler için dezavantajlı olabiliyor.”
“2008-2015 yılları arasında 17 tekne yapmamızın sebebi; ikili ilişkilerimiz, verdiğimiz teminatlar ve işimizi iyi yapmamızdır. Türkiye’de iş almanın artık Avrupa’dan daha zor olduğunu düşünüyoruz.Yurtdışından iş almak önceleri çok daha zordu fakat günümüzde aynı şartlar Türkiye piyasasında da geçerli hale geldi. Ne yazık ki tersaneler olarak bizim bir teminatımız yok. Müşteri tekneden vazgeçtiği anda zor durumda kalabiliyoruz. Bu gibi süreçlerde geri iade ettiğimiz kaporalar oldu.”
“Kriz sonrası yaralarımızı yavaş yavaş sarıyoruz. 2008-2012 yılları arasında krize karşı güçlü durabilmek için çok ciddi yatırımlar yaptık. Çünkü herkes tarafından 2012 yılında krizin biteceği öngörülüyordu fakat bu düşünce kısmen gerçekleşmedi ve doğal olarak sektörde çok işler kaybedildi. 2014 yılında ise sektör yavaş yavaş toparlanarak bir kıpırdanma yaşadı. Mengi Yay olarak biz de bu durumdan yavaş yavaş payımızı almaya başladık. Bir çok tersane gibi biz de kriz dönemindeki zararlarımızı, ciddi banka teminatları ve kredilerle kapatmaya çalıştık. Şimdi ise onları ödemeye çalışıyoruz.”
“2008-2012 yılları arasında krize karşı güçlü durabilmek için çok ciddi yatırımlar yaptık. 2014 yılında ciddi boylarda iki adet tekne siparişi aldık. Mengi Yay olarak 2015 yılının ikinci yarısından 2014 yılına göre daha çok umutluyuz”
“Mengi Yay olarak 2015 yılının ikinci yarısından 2014 yılına göre daha çok umutluyuz. 2014 yılında ciddi boylarda iki adet tekne siparişi aldık. Buna rağmen karlılık oranı, ortalamaya baktığımızda yüzde 5’i geçmiyor. Fakat üretimimize ara vermeden devam etmek zorundayız. Çeşitli zamanlarda aldığımız siparişlerden dolayı tersanemizi boş tutma lüksümüz yok. Yaptığımız yatırımlar sonucu ve firma olarak ayakta durabilmemiz için kredilerimizi, personelimizin maaşlarını ve çeklerimizi zamınında ödemek durumundayız.”
“Pazarlamanın geliştirilmesi için daha fazla emek harcayacağız. Yılda 7-8 tekne yapmak yerine, aynı sezon içinde bir-iki tane 50 metrelik ya da iki tane 35 metrelik tekne dışında daha fazla tekne üretmeyi düşünmüyoruz. Buna ek olarak bir tamir ekibi kurmayı düşünüyoruz”
“Mengi Yay Yatçılık olarak belirlediğimiz hedeflerimiz var. Bunlardan ilki oldukça önemli gördüğümüz pazarlama konusu. Bu konuda daha fazla emek harcayacağız. Pazarlamanın geliştirilmesi için şirketimizin ortaklarından kardeşim Mustafa Mengi görev alacak. 2018-2019 yılı sonrasında butik üretime geçmeyi planlıyoruz. Yılda 7-8 tekne yapmak yerine, aynı sezon içinde bir-iki tane 50 metrelik yada iki tane 35 metrelik tekne dışında daha fazla tekne üretmeyi düşünmüyoruz.”
“Teknik kadromuzu daha fazla güçlendirerek, idari kadroyu minumuma indirmeyi, böylece daha sistematik ilerlemeyi hedefliyoruz. Özetle, daha büyük boylarda, daha az tekne yapmayı planlıyoruz. Buna ek olarak bir tamir ekibi kurmayı düşünüyoruz. Türkiye için tamirin önemli bir pazar olduğu kanısındayız.”
